Blanke slavernij. Het verzwegen verhaal.

ChildLabor1

Bron: The Steady Drip

 

De geschiedenis van de slavernij wordt ons verteld als een geschiedenis van zwarte slaven, door blanken onderdrukt en vernederd. Dat verhaal klopt niet. Het was in werkelijkheid ingebed in grootschalige blanke slavernij, ook in de tijd van de zwarte slaven.  Dat is uitvoerig gedocumenteerd, maar wordt alleen in de marge verteld. Hoe zat het?

 

[cleeng_content id=”527044334″ description=”Blanke slavernij. Het verzwegen verhaal.” price=”0.99″ t=”article”]Het beeld dat we hebben van de slavernij is dat van zwarte Afrikanen, verscheept als vee naar de VS om daar onder erbarmelijke wijze op de plantages te moeten werken. De zwarten als slachtoffers, de blanken als daders.

Bij de herdenking  van het schuldgevoel, en de discussies over afbetalingen, 150 jaar na de afschaffing van de slavernij, is dit nog steeds het onderliggende beeld. In de marge van dat beeld wordt er tegenwoordig enige aandacht besteed aan het feit dat er ook blanke slaven waren. Maar de essentie van het beeld blijft toch overeind: De zwarten uit Afrika in de schepen, de blanke heersers met de zwepen.

De werkelijkheid was anders: slavernij was een logisch uitvloeisel van de armoede in Europa. Er was op grote schaal slavernij van blanken. De zwarte slavernij werd daar als vanzelfsprekend ingebed. Het werkelijke onderwerp was dus: de slavernij. En niet: de zwarte slavernij.

Over de slavernij van nu heeft men het al helemaal niet meer. Dat is nu juist geen slavernij door blanken. (Al zullen die hier en daar op de achtergrond zeker een rol spelen.) Die slavernij vindt, getuige de slavernij-index vooral plaats in Afrika en in delen van India.

De geschiedenis van de blanke slavernij is nauwelijks verteld. In de marge verscheen enige tijd geleden hierover een interessant, en wat mij betreft ook onthullend boek. Zeer goed gedocumenteerd, uitgebreid voorzien van bronnen. De schrijver is Michael A. Hoffman II in, de titel is They were white and they were slaves, The Untold History of the Enslavement of Whites in Early America. (Het boek is gratis als PDF te lezen.)

Hoffman maakt aannemelijk dat er op massale schaal  blanke slavenhandel plaatsvond. Daar bestaan weliswaar bronnen van, maar die geschiedenis is ons nooit onder ogen gebracht, en het maakt geen deel uit van het maatschappelijke debat over de slavernij:

With the massive concentration of educational and media resources on the negro experience of slavery the unspoken assumption has been that only Blacks have been enslaved to any degree or magnitude worthy of study or memorial. The historical record reveals that this is not the case, however. White people have been sold as slaves for centuries.

Dat het ook langer geleden voor een deel de blanken waren, die verantwoordelijk waren voor de blanke slavenhandel, is nog minder bekend. Ik wist bijvoorbeeld niet dat Vikingen in de negende eeuw tienduizenden blanke slaven en slavinnen verkochten aan de Arabieren die op dat moment Spanje bezet hielden.  Dit gebeurde op grootschalig georganiseerde basis. Maar goed, dat was lang geleden.

Tot in de 14e en 15e eeuw vond de handel in blanke slaven en slavinnen naar de moslimwereld plaats. En de handelaren waren blank. Het was in het kader van die handel dat er ook op vanzelfsprekende wijze handel in blanke slaven tot stand kwam naar Barbados en Virginia, waar er een schreeuwend tekort was aan arbeidskrachten. En die blanke slavernij zou op zijn beurt weer later de zwarte slavernij naar die gebieden vanzelfsprekend maken. Eerst waren er blanke slaven, toen volgden de zwarte:

Of the fact that the wealth of Barbados was founded on the backs of White slave labor there can be no doubt. White slave laborers from Britain and Ireland were the mainstay of the sugar colony. Until the mid-1640s there were few Blacks in Barbados.

Die blanke slaven waren voor een deel politieke gevangen uit Engeland, die werden doorverkocht aan de plantagehouders. De enorme schaal waarop de blanke slavernij plaatsvond, valt vooral te begrijpen in het licht van de schrijnende armoede van de blanke onderklasse in Groot Brittannië:

 The desperate condition of the poor Whites of Britain was most obvious in the cities. The English slums of the 17th, 18th and 19th centuries were pits of White suffering. London’s St. Giles was known locally as “Rat’s Castle.” A policeman who worked the area used metaphors from the insect world to describe the conditions of the poor Whites there, referring to them as “vermin haunted heaps of rags.” Opening the door to a tiny shack the policeman discovered: “Ten, twenty, thirty—who can count them? Men, women, children, for the most part naked, heaped upon the floor like maggots in a cheese… a spectral rising, unshrouded, from a grave of rags.”

Op een bepaald moment, zo schatte de Engelse schrijver Frances Trollope, waren er zo’n 200.000 Engelse kinderen weggenomen bij hun ouders en te werk gesteld in de fabrieken waar ze onder mensonterende omstandigheden moesten werken. In de 19e eeuw werkten tienduizenden blanke kinderen als slaven in de Engelse mijnen, vanaf een jaar of vier. Ze stierven daar massaal. Als de kinderen in slaap vielen bij de machines werden ze met de zweep afgetuigd. In 1830 werd vastgesteld dat zeker 10.000 kinderen zwaar verwond raakten door ongelukken met machines. Daarna werden ze op straat gezet omdat ze onbruikbaar waren geworden.

In de VS was het toen allang gebruikelijk dat zogeheten blanke ‘knechten’ werden doorverkocht door hun meesters. Het lot van de zwarte slaven moet gezien worden in het licht van deze gebruiken:

 The condition of the first Negroes in the continental English colonies must be viewed within the perspective of these conceptions and realities of (White) servitude

Het was zelfs zo, stelt Hoffman, dat blanke slaven werden gehouden door zwarten en door Indianen. Net zo goed als dat zwarten in de VS andere zwarten in dienst hadden:

White slaves were actually owned by negroes and Indians in the South to such an extent that the Virginia Assembly passed the following law in 1670: “It is enacted that no negro or Indian though baptized and enjoyned their owne ffreedome shall be capable of any such purchase of christians…” Negroes also owned other negroes in America

Status werd afgemeten aan het aantal blanke slaven dat men in dienst had. In South Caroline kon men zich alleen verkiesbaar stellen als men minstens één blanke slaaf bezat:

 In 1717, it was proposed that a qualification for election to the South Carolina Assembly was to be “the ownership of one white man.”

In zeker zin was de status van zwarten soms zelfs hoger. Toen zwarte wapens mochten dragen en in militaire dienst mochten, was dit voor blanke slaven nog steeds verboden. Blanke slaven werden niet gezien als mensen. Ze werden aangeduid als ‘lading’. Ze werden puur als economische grootheid gezien. Op Barbados werkten in de 17e eeuw zwarte slavinnen samen met blanke slavinnen op de suikerplantages. Blanke slaven waren goedkoper. Er was makkelijker aan te komen. Ze werden daarom vaker misbruikt. Zelfs de zwarten keken op ze neer:

In the 17th century White slaves were cheaper to acquire than Negroes and therefore were often mistreated to a greater extent. Having paid a bigger price for the Negro, “the planters treated the black better than they did their ‘Christian’ white servant. Even the Negroes recognized this and did not hesitate to show their contempt for those white men who, they could see, were worse off than themselves…”

Honderdduizenden blanken zouden als slaaf sterven. Ze werden, bij aankomst van de schepen in de VS net zo op de markt verhandeld als zwarten, en daarbij gescheiden van hun familie. En dan waren er nog de restanten, die niemand wilde hebben en die wat extra dagen vastgehouden moesten worden, om dan voor dumpprijzen weggedaan te worden:

 Those Whites for whom no buyer could be found even after marketing them inland were returned to the slavetrader to be sold for a pittance. These Whites were officially referred to as “refuse” and “lumps”: “Unloading large numbers wholesale, called ‘lumping,’ was generally a last resort that yielded smaller rewards.” White slaver James “Cheston wrote to his partners, ‘The servants go off slower than I expected… I shall try them a few days longer in the retail way and then lump the remainder.

De Engelse verovering van Ierland door Cromwell in de 17e eeuw bracht een aparte slavenstroom tot stand. Ook de Schotse armen werden massaal versleept, naar Jamaica met name. Het kleinste vergrijp kon al genoeg reden zijn om een arme blanke als misdadiger te laten veroordelen en als slaaf op een schip te laten zetten, waarbij de rechter zelfs de helft van de opbrengst kreeg. De toestanden op de schepen waren precies als bij de verscheping van de zwarte slaven:

White slaves transported to the colonies suffered a staggering loss of life in the 17th and 18th cen-tury. During the voyage to America it was customary to keep the White slaves below deck for the en-tire nine to twelve week journey. A White slave would be confined to a hole not more than sixteen feet long, chained with 50 other men to a board, with padlocked collars around their necks. The weeks of confinement below deck in the ship’s stifling hold often resulted in outbreaks of contagious disease which would sweep through the “cargo” of White “freight” chained in the bowels of the ship.

Soms overleefden maar zeer weinigen de overtocht:

Out of 350 White slaves on a ship bound for the colonies in 1638 only 80 arrived alive. “We have thrown over board two and three in a day for many dayes together” wrote Thomas Rous, a survivor of the trip. A ship carrying White slaves in 1685, the Betty of London, left England with 100 White slaves and arrived in the colonies with 49 left.

Blanke slavinnen in de VS mochten niet trouwen, en blanke slaven werden zwaar gestraft als ze een slavin zwanger hadden gemaakt. Zo’n straf kon dan bijvoorbeeld zeven jaar extra slavernij zijn. Op de West-Indische eilanden werden de blanke slaven bij het minst vergrijp doodgeslagen. Daar stond geen  straf op. Ze waren tenslotte bezit. De liberale blanke bovenklasse begon zich op een bepaald moment geëngageerd te voelen met het lot van de zwarte slaven. Maar dat engagement bestond niet met de blanke slaven, schrijft Hoffman. Ook in het noorden van de VS werden nog lange tijd blanke slaven gehouden:

Whites like Harriet Beecher Stowe were solely concerned with the plight of Blacks and avoided or denied the oppression of Whites. Like the wealthy “liberal” White elite of our time who do nothing for the White poor but campaign tirelessly for the rights of colored people, the Quakers of colonial Philadelphia were early advocates of Black rights and abolition of negro servitude even as some Quakers whipped and brutalized the White slaves they continued to own.

Het valt Hoffman op dat een naam als ‘nigger’ in de VS geldt als extreem beledigend, vanwege de connotatie met de slavernijtijd. Maar woorden als ‘Hill Billy’s’ en ‘Rednecks’, die ook stammen uit de slavernijtijd, maar dan voor blanken, worden nog steeds gebruikt:

While the public articulation of such negative epithets against Black people as “nigger” is regarded as a sacrilegious incitement to “hate crimes,” hateful terms of abuse of White people such as “red-neck” and “cracker” are gleefully recited in newspapers and television today and express the con-tempt which a powerful segment of our society continues to feel toward White working and poor people.

Het is duidelijk: deze geschiedenis zou rechtgezet moeten worden. Het beeld klopt gewoon niet. Het was geen verhaal van onderdrukking van zwarten door blanken. Het was een verhaal van slavernij, mogelijk gemaakt door de extreme armoede in Europa, en de beginnende industrialisering.

Door zwarte activisten wordt dit verhaal nooit verteld. Het past niet in hun straatje: De eindeloze slachtoffercultuur, die henzelf, ironisch genoeg, nu juist weer tot slaaf maakt, bedelend bij de blanken om vergoedingen, het schuldgevoel uitzuigend. Gelukkig zijn er ook enkele zwarten die wel het boek van Hoffman lazen. Zeker, met twijfels over de blanke superioriteit die eruit zou spreken, maar toch ook met interesse. Op deze twee filmpjes prijst een mij verder onbekende zwarte Amerikaan het boek van Hoffman aan als een eye opener. Wat het natuurlijk ook is. Althans, wat het voor mij ook was.

 

 

 

 

[/cleeng_content]
Tweet about this on TwitterShare on FacebookPrint this page

3 reacties

  1. Roelf-Jan Wentholt

    14 januari 2014 om 06:49

    In de islamitische wereld is slavernij nog altijd heel normaal. Kijk bijvoorbeeld eens naar de behandeling van Filippijnse dienstmeisjes in Saoedi Arabie, Qatar en soortgelijke landen: Pure slavernij.
    De grootste slavenhandelaren waren de Arabieren. En ze zijn dat nog steeds. De vervolgens grootste bijdrage kwam van de zwarten die hun mede-zwarten vingen om ze te verkopen aan Arabieren en blanken. Tsja, waar zou nu eigenlijk het grootste slavernij monument ter wereld moeten staan? In Riad? Of ergens in Afrika? Of in het Oosterpark? Waar de Nederlandse bijdrage aan de slavenhandel zeer gering was. Waarom dan toch het Oosterpark?

  2. Het lijkt me me belangrijker wie de daders waren, dan wie de slachtoffers waren. Een slachtofferrol is niet erg betekenisvol, en zeker niet in die gevallen dat de daders ook blanken waren. Nuttiger is het om te laten zien dat de daders vooral ook Arabieren waren. In Afrika bestond na 1863 (toen in het westen de slavernij werd afgeschaft) nog een levendige slavenhandel, bedreven door Arabieren. Er is daar ook nooit, zoals bij ons, een abolitiebeweging van de grond gekomen.
    Zie ook de aflevering: Haagsche dames in Afrika (2) uit de serie O’ Hanlons Helden van zondag 8 december 2013.

    http://www.npo.nl/o-hanlons-helden-2/08-12-2013/VPWON_1183795

  3. Roelf-Jan Wentholt

    13 januari 2014 om 07:48

    Het klinkt allemaal heel interessant maar de auteur van het boek ‘They were white and they were slaves’, heeft hele idiote andere boekjes geschreven waarbij de meest idiote de titel “The Israeli Holocaust Against the Palestinians”, draagt. Iemand die zoiets schrijft heeft zichzelf voorgoed buiten de orde van de verstandige mensen geplaatst. Ik vrees dat Hofmann krankzinnig is.
    Dan nog zou dit verhaal over slavernij waar kunnen zijn maar dan moet een andere auteur zich daar maar eens mee bezig gaan houden. Hofmann heeft nulkommanul intellectueel krediet. Sla deze man over.
    We hebben in Nederland een uitstekende auteur op het gebied van de slavernij: Prof. Dr. P. C. Emmer. Emmer schreef het schitterende werk “De Nederlandse Slavenhandel 1500-1850”.

Reacties gesloten.

Theme by Anders NorénUp ↑