Door Hans Moll

Ahmed Aboutaleb toenmalig wethouder onderwijs, jeugd en inkomen, hield in een Amsterdamse moskee een preek na de moord op Theo van Gogh, nu tien jaar geleden. De strekking was: wie zich keert tegen de Nederlandse normen en waarden, moet zijn koffers pakken.

In Het Parool heeft toenmalig burgemeester Job Cohen daarover onlangs gezegd dat hij die woorden van zijn wethouder prachtig vond. Zelf kon hij ‘als witte burgemeester’ dat natuurlijk niet zeggen. Met ‘wit’ bedoelt Cohen ‘autochtoon’, want ‘zwart’ kan je Aboutaleb onmogelijk noemen.

Nausicaa Marbe maakt zich terecht boos om dat ‘witte’ in het  burgemeesterschap van Cohen. Hoezo is afkomst bepalend voor wat iemand vindt?

Je zou willen dat het anders was, maar je ziet het vaker. Als een neger zegt dat negers lui en dom zijn, wordt er gegeneerd weggekeken en gegniffeld. Zegt een blanke dat dan is heel gesubsidieerd Nederland in rep en roer. Waarmee ik hier natuurlijk niet gezegd wil hebben dat alle negers lui en dom zijn.

Maar ‘onnatuurlijk’ is het wel. Afkomst, huidskleur, politiek of religie laten bepalen wat je wel of niet zegt. Zeker als het gaat om evidente waarheden. Onnatuurlijk en soms ook heel frustrerend.

Zo wilde de politie, toen ik nog verslaggever was, on the record nooit spreken over ‘een Marokkanen-probleem’ in Amsterdam. Binnenskamers vlogen de cijfers en de voorbeelden je om de oren, maar naar buiten mocht alleen worden gesproken over ‘jongeren’ of ‘groepen van gemengd etnische samenstelling’. Al zat er soms maar één verdwaalde kaaskop tussen de mocro’s. Cohen wilde ook nooit beamen wat zijn dienders binnenskamers zeiden.

Cohen vond het prachtig dat Aboutaleb tegen Marokkanen zei, of je slikt de Hollandse vrijheid van schimpscheuten en beledigingen, of je rot maar op. Van zichzelf moest hij sussend zeggen: je mag niet alle Marokkanen over één kam scheren.

Etniciteit en eerlijkheid, Marbe heeft gelijk wanneer ze zegt dat dat wringt. Want is het pas ‘waar’ dat de Arabisch islamitische cultuur gekenmerkt wordt door schreeuwen, geweld gebruiken en angst inboezemen, als een islamitische Arabier dat zegt? Zoals de Syrische psychiater Wafa Sultan dat heeft gedaan. Kunnen alleen Antillianen met recht en reden spreken over een ernstig macho-probleem onder Antilliaanse jongeren?

De vraag is, hoe komt het dat niet meer Arabieren, islamieten, Marokkanen etc. zich uiten over misstanden in eigen kring? Het antwoord is eenvoudig. Er bestaat een veelzeggende scheldnaam voor mensen die dit doen: nestbevuilers. Uit angst voor nestbevuiler door te gaan, houden mensen kennis van misstanden voor zich. Nooit je eigen groep in een kwaad daglicht zetten anders lig je er uit.

Er is nog een reden om je mond te houden. Namelijk vinden dat je eigen groep nog niet toe is aan de waarheid.

Marbe lezend, moest ik denken aan een interview dat een collega en ik met Aboutaleb hebben gehad, een paar dagen na 11 september. Het had mij toen hogelijk verbaasd dat er zoveel Jodenhaat onder Marokkaanse scholieren leefde. Aboutaleb vertelde in antwoord daarop twee opmerkelijke zaken.

Ten eerste zei hij dat zolang als hij zich kon herinneren de tv in Marokko opent met nieuws over ‘Palestina’. ‘Jullie realiseren je niet hoezeer de Marokkanen zich identificeren met de Palestijnen’. Dat was inderdaad nieuw voor mij. Maar wat hij verder zei, vond ik eigenlijk schokkender.

‘Mijn Marokkaanse, academische vrienden en ik twijfelen binnenskamers niet aan het bestaansrecht van Israël. Maar wij zouden daarmee natuurlijk niet naar buiten kunnen treden. Dat zou onze achterban niet pikken.’ Of woorden van gelijke strekking.

Ik vertelde dit vol ongeloof aan een collega op de krant. Die vond dat vanuit zijn socialistische verleden echter helemaal niet vreemd. ‘Je kan het onderling wel ergens over eens zijn, maar als je vindt dat de arbeiders daar nog niet aan toe zijn, kom je daarmee niet naar buiten’.

Zo laten dus politici, politiemensen, journalisten en wie weet ook wetenschappers, niet het achterste van hun tong zien. Om hun achterban niet tegen zich in het harnas te jagen, uit angst andere mensen ‘zwart’ te maken of omdat mensen er niet aan toe zijn, verzwijgen zij de waarheid.

Zo houden zij om een veelheid van redenen, maar vooral uit lafheid leugens in leven.