Door Dr. Gert Jan Mulder
Ik weet er het één en ander van maar ik ben geen vakman. Boeren is een heel apart vak. Mijn grootvader scheen het heel aardig te kunnen, althans als kleine jongen logerend op die prachtige gemengde boerderij in Wekerom, was ik diep onder de indruk. Hij sprak vrijwel nooit, maar deed alles op zijn fluitjes. Koeien melken, varkens houden, varkens mesten en fokken, kippeneieren produceren en op de één of andere manier ook nog alles netjes bijhouden. Hij stond vroeg op en ging op tijd naar bed. De ganzen zwommen in de vijver en deden de bewaking. De boerderij was met 38 hectare voor die tijd één van de grootste in de omgeving. Deze Veluwse tak van de familie boerden al in 1600 in Otterlo. Het boerenbloed loopt door mijn aderen. Boeren zijn eigenwijs, zelfstandig en houden van vrijheid. Ik kan er emotioneel van worden.
In 2002 kocht ik mijn eigen boerderij in Uruguay. Ik kon mijn geluk niet op.
Boer zijn had tot het programma “Boer zoekt vrouw” totaal geen aanzien. Boeren worden voor dom aangezien. Boeren zijn behoudend, lopen achter qua ontwikkelingen bij mensen uit de stad, althans dat menen mensen uit de stad te weten, en over boeren wordt meestal wat lacherig gedaan. Boeren kunnen zich dikwijls niet erg goed verkopen. Dat is – en misschien moet ik zeggen was - hun vak niet. Je hebt ook hele slimme boeren. Een voorbeeld hiervan is de voormalig minister van landbouw Cees Veerman[1]. Veerman komt voort uit een boerengeslacht. Studeerde economie in Rotterdam en promoveerde in 1983 in Wageningen. De 50 hectare die hij aanvankelijk bestierde, groeide uit tot 350 hectare, na een aankoop van 300 hectare in Frankrijk. De bedrijven van Veerman ontvingen alleen al aan subsidies terwijl hij minister was 230.000 euro per jaar. Een knappe boer die Veerman.
Van oudsher leefden veel boeren in relatieve armoede en gingen “schatrijk” dood. Vooral de laatste jaren blijven de grondprijzen wereldwijd maar stijgen. Hoe harder de FED en de ECB geld bij printen (QE) hoe sneller de grondprijzen stijgen. De overheid in Nederland voerde enkele decennia geleden melkquotums in. Een melkquotum was het recht van de houder om een bepaalde hoeveelheid liter melk te mogen produceren. Het subsidie beleid tot dan toe was zo succesvol geweest dat het tot overproductie had geleid (melkplassen en boterbergen). Nu wordt de melkquota weer afgeschaft, en mogen boeren weer net zoveel melk produceren als ze willen, mits ze over voldoende hectaren per aantal koeien beschikken. “Grondgebonden melkproductie” heet dat inmiddels en er gelden allerlei nieuwe voorschriften, regels en richtlijnen waar de boeren zich aan moeten houden. Deze dienen onder andere om de door ambtenaren nieuw geformuleerde doelen voor fosfaat, ammoniak, grondgebondenheid en weidegang te halen[2]. Duurzaamheid is hierbij de leidraad. Heerlijk modieus, een hopeloos verloren strijd.
Mijn vriend landbouwingenieur René uit Paraguay, die in het zuiden van Nederland ook een boerderij bezit en nog iets slimmer is dan Cees Veerman, zag in de afgelopen twee jaar, als gevolg van het veranderende overheidsbeleid de hectare prijs in zijn gebied, tegen de grens met België, oplopen van 50.000 tot ruim 80.000 euro. Hij vroeg mij hoe dat kon. Hij had uitgerekend dat je ongeveer 140 jaar nodig zou hebben om die investering terug te kunnen verdienen (5 koeien per hectare). Hij kon die rekensom maken, ik als econoom kon dat niet zonder zijn kennis.
De belangrijkste reden waarom boeren grond aankopen tegen 80.000 euro per hectare is vanwege het overheidsbeleid. Ze worden in een bepaalde richting gedwongen, net zoals ze al enkele decennia door subsidies en overheidsbeleid in bepaalde richtingen worden gedwongen. Verstandig is het niet.
De banken maken het vervolgens mogelijk voor de boer om op basis van de bestaande zekerheden meer hectare land bij te kopen. (zo heeft Cees Veerman ook zijn hectares in Frankrijk kunnen kopen). Natuurlijk wordt gekeken of uit de bestaande cashflow (netto winst plus afschrijvingen, voor het gemak), de nieuwe totale financieringslasten kunnen worden voldaan, maar als dat – op papier lijkt te kunnen – dan verstrekken banken graag dat extra krediet.
Europese landbouwsubsidies worden tot nu toe verstrekt met de volgende doelen[3]:
- het verhogen van de productiviteit van landbouwbedrijven (schadelijk voor duurzaamheid en voor dierwelzijn)
- het verzekeren van het inkomen van agrariërs (afhankelijke bijstandsboeren)
- het verzekeren van de voedselvoorziening van de Gemeenschap (ten koste van alle landen in de wereld die dat duurzamer, goedkoper en beter zouden kunnen)
- het bevorderen van redelijke consumentenprijzen (u betaalt altijd meer dan nodig).
Met de uitbreiding van de EU naar 28/29 landen worden landbouwsubsidies in de EU uiteindelijk onbetaalbaar. Van de ruim 140 miljard budget in 2014 ging ruim 40% naar landbouwsubsidies. De USA doet per jaar een soortgelijk bedrag.
Landbouwsubsidies (in combinatie met import beperkende maatregelen) zorgen er onder andere voor dat er oneerlijke en oneigenlijke concurrentie plaats vindt op wereldmarkten voor voedsel. Ik zal er nu niet in detail op in gaan, maar door dit beleid van de EU (en de V.S.) verhinderen de rijke landen dat landen in ontwikkeling (!), juist op het terrein waar zij concurrentievoordelen hebben, vrij kunnen concurreren en zelfstandig een fatsoenlijke boterham kunnen verdienen. De wal zal het schip keren. Subsidies in de EU en de VS worden onbetaalbaar, productiekosten zullen verder stijgen in de EU, opbrengsten zullen dalen en uiteindelijk zullen de verwende subsidieboeren de concurrentie met de echte boeren verliezen.
Milieudefensie en GroenLinks gekkies kunnen nog zo hard blijven gillen en roepen dat Monsanto boeven zijn, maar de boeren in ontwikkelingslanden worden gedwongen datgene te produceren waar de wereldmarkt om vraagt en doordat dit zonder subsidie gebeurt, zonder overheidssteun en zonder financiering door over liquide banken, zijn de miljoenen boeren en boertjes in ontwikkelingslanden in een uitstekende positie gebracht en maken gebruik van technologie van bedrijven als Monsanto. Ze kunnen vanaf nu totdat de wereld 9 miljard bewoners zal tellen alleen nog maar vooruit, groeien, geld verdienen, productiviteit verhogen, innoveren, diversifiëren, specialiseren, zonder rekening te houden met ambtenaren in Brussel of Washington. De veerkracht van deze boeren is enorm. Onze grondprijzen zullen in verhouding nog harder stijgen dan die in de EU en de VS. Dat zal ons vlees op de botten geven.
Niks boer zoekt vrouw! Boer zoekt toekomst. Boer zoekt onafhankelijkheid, Boer zoekt vrijheid.
[1] http://www.parlement.com/id/vg9fgoprmdwu/c_p_cees_veerman
[2] http://veeteelt.nl/nieuws/lto-en-nzo-maximaal-5-koeien-hectare
[3] http://www.europa-nu.nl/id/vh94fvv1eky2/subsidies_voor_nederland
9 maart 2015 op 15:46
Met name Frankrijk subsidieert met o.a EU geld de landbouw.
9 maart 2015 op 14:42
Het hier genoemde bedrijf Monsanto is een bedrijf met een zeer slechte reputatie.
En dat is meer dan terecht.
Lees de feiten er op na!
Monsanto is een gifmenger die de meest kankerverwekkende stoffen over ONS uitstrooit. En uitgestrooid heeft: DDT, PCB, Agent Orange en nog veel meer.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Monsanto_%28bedrijf%29
PCB’s kunnen leverschade veroorzaken, het optreden van kanker bevorderen, geboorteafwijkingen veroorzaken en het afweersysteem aantasten. Ook kunnen ze de hormoonhuishouding verstoren. Verminderde vruchtbaarheid kan hiervan het gevolg zijn. Pas toen lekken bij transformatoren en giftigheidsproblemen in de nabijheid van fabrieken optraden, werd de duurzaamheid en giftigheid als groot probleem beschouw
Daarnaast wil Monsanto de voedselketen beheersen zodat er alleen Monsanto zaden gekocht mogen worden. De techniek haalt Monsanto GRATIS bij anderen om het daarna als EIGEN uitvinding te patenteren. Zo maakt Monsanto de veredeling (Nederland) kapot.
9 maart 2015 op 14:28
Heel veel boeren hebben hier jarenlang gratis hun eigen soja zaadjes her in kunnen zaaien dankzij Monsanto:-)
Het is niet zwart / wit en is niet eenvoudig
Groetjes
9 maart 2015 op 14:51
Als iets alleen maar zwart of wit is, werkt het niet. Zo kan je iemand in een relatie alleen maar mishandelen als je tussen die mishandelingen door buitengewoon berouwvol en aardig bent, anders is die ander vertrokken voordat je een volgende klap kunt geven. Maar dat aardig zijn is dus niet écht aardig zijn, maar een noodzakelijk middel om de volgende mishandeling mogelijk te maken. Zo is ook een Nederlandse staat die helemaal niets aan de dijken doet bijvoorbeeld, ook zo weg. Vandaar dat er dus iets aan de dijken wordt gedaan, niet uit onbaatzuchtige liefde maar uit welbegrepen eigenbelang.
En zaad dat zichzelf reproduceert is al miljoenen zo niet miljarden jaren gratis voor een ieder die op de gedachte komt wat voor zaaigoed te bewaren. Ik moet geen spinnengenen in mijn wortels en geen ratten in de voedselindustrie.
9 maart 2015 op 12:36
Jammer dat de boeren in Nederland worden uitgerookt. Daarvoor in de plaats krijgen we van die megaboeren die geen liefde en respect voor het product hebben maar voor hun portemonnee. Waardoor wij verplicht worden die gemodificeerde troep te eten.
9 maart 2015 op 13:09
U kunt in Nederland gewoon organisch en biologische producten kopen. Je kunt er alleen de wereld niet mee voeden. Kan ook niet op die bedrijven zo groot als zakdoekjes en tot over hun oren gesubsidieerd en gefinancieerd.
9 maart 2015 op 13:57
Natuurlijk kan dat wel, en vruchtbare zaden (de normale dus) zijn altijd beter dan zaden die je elk jaar weer opnieuw moet kopen. Onafhankelijkheid is altijd beter dan afhankelijkheid (vandaar dat de Declaration er ook één is van Independance en de Akte die van Verlating, en niet van liberty of freedom of wat dan ook), en Monsanto maakt nu eenmaal afhankelijke kankerpatiënten.
Weet je wat écht zou schelen als je de wereld zo graag wilt voeden (mooie ambitie trouwens): ophouden met het bombarderen en afslachten van boeren, en de tariefmuren weg.
Doodziek wordt een mens van Agenda 21 in actie.
9 maart 2015 op 12:06
Inhoud, motivatie en argumentatie doen er ook niet toe!
Zo, hebben we dat ook vast gehad.
9 maart 2015 op 12:11
Met andere woorden: lul maar een end weg. Raakt het niet, dan botst het niet. Velen hier doen dat al.
j.c.th.kohler@ziggo.nl
9 maart 2015 op 10:47
O, ja voor het volgende commentaar: schrijffouten doen er ook niet toe!
9 maart 2015 op 10:46
Ondanks stijlfouten uitstekend lesbaar, die doen er dus blijkbaar niet zo toe. Inhoud wel, en die was leerzaamheid en opende ogen. Zelf als marktcijfers niet zouden kloppen is het wel duidelijk dat we van het europese landbouw beleid afmoeten.
9 maart 2015 op 07:47
@McPhart Pleur op met je stijlfouten!
Mooi stukkie Mulder!
9 maart 2015 op 01:58
Geweldig artikel, maar het staat zo bol van de stijlfouten dat alle vooroordelen over boeren bevestigd worden. Dat is jammer, want de 21ste eeuwse boer is een ondernemer pur sang en gaat gebukt onder de meest idiote regelgeving waar een ondernemer maar mee te maken kan krijgen.
.
Doet niets af aan uw pleidooi, maar jammer is het wel. Geef nooit ammunitie aan idioten wanneer het niet nodig is. Verder: succes met uw onderneming!
9 maart 2015 op 11:18
Nu je het onderwerp stijlfouten te berde brengt. In het Nederlands bestaan de zgn. trappen van vergelijking. Stellende trap, vergrotende trap en overtreffende trap. In het geval van idioot is dat dus: idioot, idioter, idiootst. De constructie “meest idiote” , die jijzelf gebruikt, is een stijlfout genaamd barbarisme, te weten een Anglicisme.
Het lijkt me aan te bevelen anderen niet meer terecht te wijzen, inzake fouten die je zelf ook maakt.
Prettige dag verder.
j.c.th.kohler@ziggo.nl
9 maart 2015 op 13:17
Ik ben het verbaasdst over de onlogischste reacties die je soms ziet.
9 maart 2015 op 00:01
Brabant - het betrof Brabant
8 maart 2015 op 23:49
De prijs per m2 is in Limburg omstreeks 6,-/6,50. Euro 8,- is overdreven.
Subsidie is naar gelang hetgeen je produceert. Ook hier is 1.000 per ha overdreven.
En na enkele goede jaren was 2014 toch niet bijster te noemen. Boeren met een grote financieringsbehoefte hebben toch een probleem als ze geen reserves hebben.
Verhalen dat de Boer van de Rabobank grond moet verkopen zijn geen nieuws meer !!!