Door Joost Niemöller
Oekraïne heeft de status van een soevereine natiestaat gekregen, maar een land valt het nauwelijks te noemen. We weten dat ongeveer de helft van de bevolking Russisch georiënteerd is, of zich etnisch Rus voelt. Juist toen het halfbakken regime in Kiev, corrupte oligarchen die door een coup aan het bewind kwamen, via een wet probeerde om de Oekraïense taal op te leggen aan iedereen, ontstond de huidige burgeroorlog.
Maar geen aandacht is er voor de etnische verdeeldheid in het westen van Oekraïne. Na WOI werd een belangrijk deel van dit gebied afgenomen van de uiteengevallen Oostenrijks Hongaarse Dubbelmonarchie, die de oorlog verloren had. Er werden willekeurige nieuwe lijnen getrokken.
Een groot deel van de etnische Hongaren woont tegen hun zin in de landen om het huidige Hongarije heen. Een deel ervan, zo’n kleine 160.000, woont nu in dat deel van de vroegere Sovjet zone dat nu Oekraïne heet. Belangrijker is een andere etnische groep, waarvan de meeste mensen nog nooit gehoord zullen hebben: de Roethenen, een volk van zo’n 1.2 miljoen mensen, die voor een belangrijk deel leven in het niet erkende land/gebied Karpato-Roethenië. Het gaat hier om het kortst bestaande land ter wereld: de Republiek Karpato Oekraïne bestond letterlijk 24 uur in 1939 en werd toen bezet door Hongaarse troepen.
Veel Roethenen leven ook in andere landen, zoals Slowakije Daar kwamen ook de ouders van de beroemdste Roetheen vandaan, Andy Warhol. Zijn ouders migreerden (als veel andere Roethenen) naar de VS, in dit geval de stad Pittsburgh, waar Andy werd geboren. Ze kwamen uit het Slowaakse plaatsje Medzilaborce, waar men na de dood van Warhol een poeplelijk Warhol museum heeft gemaakt om toeristen te trekken. Niet echt een succes, bleek uit de tragikomische documentaire Absolut Warhola, die ik er ooit over zag. Warhol zelf moest ook niets weten van zijn Roetheense achtergrond. Hij heeft nooit een voet in het plaatsje gezet. Warhol vond dat hij van nergens kwam, en zijn roem was de roem van de typisch ontwortelde kunstenaar die zichzelf maakte, zoals Amerikanen geacht worden zichzelf te maken. Hoe ironisch dat juist hij behoorde tot een volk zonder land!
De Roethenen in Oekraïne leven een in een gebied dat nu de Oblast wordt genoemd. De Roethenen moeten zich sinds het onafhankelijk worden van Oekraïne schikken als een provincie van dat nieuwbakken ‘land.’
Er wonen een kleine anderhalf miljoen mensen in de Oblast Transkarpatië, voor het belangrijkste deel Roethenen (en dus Hongaren). Geografisch maakt de Oblast geen deel uit van Oekraïne: Het centrale deel van De Karpaten, de Beskiden, breekt dit stuk er af. Hier ligt ook de hoogste berg van Oekraïne, de meer dan tweeduizend meter hoge Hoverla. Gebergten vormen net als rivieren en zeeën van oudsher geografische ijkpunten waarmee volkeren gevormd worden, en in de vaak gewelddadige geschiedenis van Europa, spelen de Karpaten dan ook een belangrijke rol. De IJzeren Poort, aan het zuidelijke einde van de Karpaten vormde dan ook een mythische doorgangsroute.
Het maakt dus veel uit aan welke kant van de bergen je woont.
Roethenen voelen zich geen Oekraïners, maar worden door het regime in Kiev wel gedwongen dat te zijn. Van een kenner van het gebied hoorde ik dat er in de Oblast veel onrust was toen Oekraïne ook daar het Oekraïens als enige taal wilde opleggen en men het leger in moest om tegen de Russische Oekraïners te vechten. Veel Roethenen voelen zich nog eerder Russisch dan Oekraïens. Er wordt ook gesproken over het volk van de Roes, en dat geeft de oude band met Rusland aan. Al is er ook een band met de Vikingen.
Het is de vraag wat de Roethenen ermee op zullen schieten als ze onderdeel worden van de EU. De Roethenen in Slowakije hoopten op hulp van de EU, maar dat zit er niet in. De EU heeft geen traditie van het ondersteunen van volkeren die opgesloten zitten in andere landen. De Basken, Catalanen, Vlamingen worden door het bureaucratische waterhoofd in Brussel aan hun lot overgelaten. Integendeel: door Oekraïne, met de huidige omvang, over te nemen als soeverein land binnen de EU, zullen de Russen, de Roethenen en de Hongaren in de steek worden gelaten.
Weer een reden om bij het komende referendum op 6 april te stemmen tegen dat associatieverdrag met Oekraïne, een land dat geen land is.
18 maart 2016 op 12:14
Sorry, verwart niet verward..
18 maart 2016 op 12:13
Inderdaad, Joost verward Slowakije met Slowenie. Verder niets mis met dit artikel.
18 maart 2016 op 07:34
Helemaal correct, een land dat geen land is. En juist dat “geen land zijn” wordt met elke zucht ontkent met kreten als “soeverein”, “grenzen”, “erkennen” alsof de onzekerheid als een demon uitgedreven moet worden in alle dialogen erover.
Natuurlijk kun je zeggen, wat is een land als het niet (ook) een geloof is in dat land, geloof in de natie, het gemeenschappelijke, dat elkaar zou binden? En twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel dus tussen. Laat staan drie of vier kussentjes.
Geloof kan ook fantasie worden, een dwangmatig gedachte wanneer het alternatief is erkennen dat de gemeenschappelijke droom niet “leeft” en je ambities moet bijstellen, iets moet vinden dat meer overeenkomst met de werkelijkheid heeft. En er is genoeg ruimte voor andere dromen, het probleem is dat mensen niet los kunnen laten, zeker niet nadat veel mensen gestorven zijn er voor.
Je kunt zo een mythe een lichaam geven: met veel bloed en eeuwige strijd. Maar onderhoudskosten:…
18 maart 2016 op 00:29
Het is de oblast (provincie) Transkarpatië, niet “de Oblast” waar de Roethenen wonen.
17 maart 2016 op 21:38
Zoveel misinformatie over Oekraïne heb ik al heel lang niet meer gezien. Laat ik ze maar even punt voor punt aanstippen.
1. 17% van de Oekraïense bevolking is etnisch Russisch. Dat is véél minder dan de helft, wat u stelt. En een etnische Rus is niet automatisch voor een pro-Russische regering. Veel Oekraïense nationalisten waren etnische Russen, en sommige van de leiders van de opstand in het oosten zijn etnisch Oekraïens. Dit is geen etnisch conflict.
2. Het Oekraïens is ALTIJD de énige officiële taal van de moderne republiek Oekraïne geweest. Op regionaal niveau is Russisch ook officieel. Geen idee waar de Russen het sprookje vandaan halen dat iedereen in Oekraïene Oekraïens moest gaan praten. De positie van het Russisch is ook grondwettelijk beschermd.
3. Volgens mij probeer je wat betreft de Roethenen wel heel wanhopig spijkers op laag water toe zoeken. Ook in het wikipedia-artikel staat geen bron. En 90% van de bevolking in Transkarpathië praat al Oekraïens.
17 maart 2016 op 21:46
4. Rusland is vernoemd naar de Roes, niet andersom. Het is een soort van oervolk waar bijna alle oost-Slavische volkeren uit voort zijn gekomen. De Ruthenen, de Russen en de Oekraïners hebben dus een gezamenlijke voorvader. Dat de Ruthenen afstammen van de Roes zegt dus helemaal NIETS over hun band met Rusland. Je klinkt nu een beetje als een pan-Slavische neo-nazi, no offense.
5. Als Oekraïne geen land is, omdat het verschillende etniciteiten kent, dan mogen we Rusland ook wel van de kaart schrappen. En China. En Amerika. En ja, wat dat betreft, Nederland ook wel. Wij hebben toch ook de Friezen en de Limburgers?
6. Over het algemeen een gebrek aan bronnen. Naar Wikipedia linken kunnen we allemaal wel. Wie zegt dat veel Roethenen geen Oekraïners willen zijn? Waar haal je in hémelsnaam vandaan dat het Oekraïens verplicht ging worden? Wie zijn je bronnen dat er in Transkarpathië onrust uitbrak omdat het Oekraïens verplicht ging worden? Ik blijf met veel vragen zitten.
18 maart 2016 op 15:27
Het is in elke geval mooi dan veel mensen nu Oekraïne op de kaart kunnen aanwijzen. Stap voor stap gaan misschien mensen zich wat meer inlezen. Alleen even tussen ons. Oekraïne is een verdeeld land Er werden veel talen gesproken streeksgewijs. Nadat de Communisten het land “bevrijde ” was de officiële voertaal Russisch. Alle documenten waren in het Russisch. Uiteraard bleven mensen met elkaar hun eigen taal spreken. Ik heb er zelfs Tjechies gehoord. Na dat Oekraïne weer zelfstandig werd. Heeft men de Oekraïense taal weer als landstaal willen invoeren Iets dat veel weerstand ondervond. Oekraïens is meer met Pools verwant. U vergeet overigens als interessante groep de Turkse Chazaren welke nu na immigratie zich weer laten horen. Ik kan u van harte aanbevelen Het wetenschappelijk demografische boek “Cultural Atals of Russia and the Sovjet Union” University of Sussex Robin Milner Gullan, Nikolaj Dejevski, Oxford Sir Dimitri Obolenski ook in het Nederlands Atlas van Rusland
17 maart 2016 op 17:22
Na mijn mening kwam Andy Warhol uit Slowakije en niet Slowenie.
17 maart 2016 op 20:17
.
volgens mij is die Niemöller ook geen Hollander 😛
17 maart 2016 op 17:21
Nooit of te nimmer gehoord van genoemde soort mens. Dat zij niet behoren tot een religie is duidelijk. Neus, haar, of rijkdom moet het teken wezen van herkenning . Dat is natuurlijk slap gelul en een aanfluiting. Op deze planeet strijden dieren voor een gelijk. De mens won, tot nu toe. Zijn sterkste wapen is macht. Bij twijfel koop een Burger of worst. De ingrediënten zijn afkomstig van lozers.
17 maart 2016 op 16:19
Ik heb al vanaf 2004 gelobbyd voor Oekraïne bij de EU of in elk geval samenwerking Ik heb dit al eens geschreven, maar nu na die gewelddadige coup met velen doodden, het Odessa massacre, zelf gezien, MH17 en het geweld tegen de O. Oekraïners met alles bij elkaar 3,5 miljoen vluchtelingen Vreselijk Ik vind dat het huidige regime niet met samenwerking beloond maag worden Stel eerst keiharde eisen Vrede mensenrechten en hou op tegen de Russen te ageren je doet de mensen in Oekraïne en Rusland daardoor zoveel te kort Er wonen miljoenen Oekraïners in Rusland of andere ex-Sovjetlanden Idem voor de Russen Ook vindt ik het vreselijk dat de Amerikanen nu volledig zeggenschap hebben in Oekraine - F*CK the EU Veel Oekraïners zijn al naar Amerika voor een korte opleiding en een mooi salaris alvast Niet goed
17 maart 2016 op 17:19
@Hugoden, ik ben het met U eens. Duidelijke omschrijving van Uw ervaringen. Wat ik inmiddels via Russen heb vernomen is dat Polen heel erg geinteresseerd is im west Oekraine. Poroschenko suggereerde onlangs Oekraine’s hoofdstad te verplaatsen naar L’Vov om zodoende met hulp van Polen via een omweg toegang tot Europa te krijgen. Krankzinnig natuurlijk. Alhoewel Polen een heel vreemd spelletje speelt in die regio.
18 maart 2016 op 11:43
Dat Polen een vreemd spelletje speelt in Oekraïne is zeker waar. Na haar toetreding tot de EU ging ze direct naar Amerika en sloot een deal met Bush jr buiten de EU om. U weet dat nog wel. Ze opende een CIA martelcentrum en plaatste US raketten en ijverde zich om de NATO te versterken dat op sterven na dood was. Bush jr noemde Polen “his best friends” en betitelde het land als het nieuwe machtcentrum van het moderne Europa versus alle anderen EU landen die toen graag zaken deden met Rusland. Polen (Boris Goedonov) is zeker de aanjager geweest van de verslechtering met de relaties Rusland- EU. Donald Tusk dankt er zijn huidige positie aan. Ik vind het ontzettend jammer dat het allemaal zo gaat. Mijn ideaalbeeld is samenwerken met alle Europese landen inclusief Rusland Uiteraard op een stap voor stap basis. Gorbachev bood dit al in 1986 aan in Reykjavik. U weet dat USA dit nooit zal toestaan (STRATFOR). Europa zou in een klap de grootste “economische” macht ter wereld worden.
17 maart 2016 op 16:10
De Ukraine is een Stalin construct uit 1923, voor die tijd heeft er nooit een Ukraine bestaan, maar als onderdeel van de Sovjet-Unie maakte het ook niet veel uit, of daarvoor als onderdeel van de Russische volkerengevangenis (Marx ).
17 maart 2016 op 16:08
Hulde voor dit artikel. Ik had een bedrijf in Odessa (Russisch sprekend) na dat Oekraïne onafhankelijk werd besloten wij per auto via Polen naar Odessa te rijden. Wij waren letterlijk de eerste Westerlingen die de grens passeerden Aan de andere kant kilometers auto’s en mensen die net zo als in Berlijn even naar Polen wilden. In L’Vov, L’Viv, Lemberg aangekomen zochten wij een hotel en vroegen de weg Eerst Russisch toen Oekraïens ze liepen gewoon door Toen in het Pools en ja toen werd men wat vriendelijker Ze waarschuwde ons voor vijandelijkheden. Ik ben naderhand nog veel in het prachtige stadje geweest vol Habsburgse historie waar ik werkelijk niets over wist. Dus hulde buiten de Roethen wonen Er ook etnische Oostenrijkers, Duitsers, Polen enz Ze vinden dat ze bij Europa horen m.i. terecht Een tijdje geleden zijn er veel Oekraïense tropen heen gestuurd Ook oefenen er Amerikanen samen met het Oekraïense leger.
17 maart 2016 op 15:49
.
grote bewondering Joost Niemöller, voor jouw moedige (niet aflatende) waarheidshonger !
.
Jasterke
.
17 maart 2016 op 14:15
De enige reden dat wij zonodig een verdrag “moeten” sluiten met de bananenrepubliek Oekraïne is de onstilbare honger naar macht onder de machtswellustelingen in Brussel. Die geven geen zak om u en ik, Expansiedrang en Rusland in de wielen rijden, daar is het om te doen ! Zoals de USSR en de USA elkaar vroeger in balans hielden qua machtsverhoudingen, zo steekt nu een derde schlemiel zijn kop op in de vorm van de €U. Die willen ook meepraten, invloed uitoefenen en Russen pesten om Amerika te plezieren. Denkt u nou werkelijk dat dit verdrag u en mij ook maar iets oplevert ? Think again ! De eerste stap naar een €U lidmaatschap wordt hiermee gezet. Als we de criteria voor lidmaatschap van de €U moeten geloven, nou dan zal het land spoedig klaar zijn om volwaardig lid te worden ! Immers, Bulgarije en Roemenië waren er ook helemaal klaar voor…… KUCH !!! En dan ? Dan gaan de sluizen open want dan kunnen de dik 44 miljoen Oekraïners zich vrij gaan bewegen door de hele €U. Wat een feest…
17 maart 2016 op 21:21
‘Sint Nicolaas’: Helemaal mee eens.
Goodgoan: Gait H.M. Leferink