Door Dr. Gert Jan Mulder
Nog enkele dagen voor de verkiezingen van de Provinciale Staten 2015 zijn sommige kiezers weer horendol gemaakt over de vraag welke partij het beste jouw belang vertegenwoordigt. De campagnes van politieke partijen en de media, vooral de debatten tussen partijleiders zijn belangrijke factoren.
De stemwijzer.nl is een handig hulpmiddel maar met 30 vragen – en zelfs enkele vragen specifiek toegespitst op de betreffende provincie waarin iemand woont, blijft het toch een hulmiddel, een indicatie. De uiteindelijke keuze van de stemmers hangt van veel meer factoren af. Ik wil de belangrijkste even toelichten.
1. opkomst
Opkomst schijnt naar de mening van politicologen één van de bepalende factoren te zijn voor de uitslag van verkiezingen omdat de kiezers per partij zeer verschillend zijn. Algemeen wordt aangenomen dat de kiezers van de partijen zoals CDA, VVD en SP trouwe kiezers zijn, dus die zich minder gelegen laten liggen aan specifieke omstandigheden: soort verkiezingen, weersomstandigheden, vraag of er echt iets te kiezen lijkt te zijn of niet.
2. rationaliteit
Een ander gegeven is dat mensen over het algemeen stemmen voor hun eigen belang. Welke partij vertegenwoordigt het meest de interesses en de belangen die bij jou passen. Ambtenaren voelden zich traditie getrouw het best vertegenwoordigd door partijen als de PvdA en D66. Milieu bewuste/kritische mensen vooral door een partij als GroenLinks. Islam/EU/Euro kritische partijen door PVV (en VNL) en mensen met een christelijke achtergrond door respectievelijk CDA, CU of SGP. Stemmingwijzers en verkiezingsprogramma’s kunnen nog wel eens helpen maar er is een groot verschil in datgene dat mensen als algemeen wenselijk vinden en datgene dat ze voor zichzelf willen. In gesprek met mensen kunnen zij wel hun specifiek algemene uitgangspunten verdedigen, maar dat zegt op zich nog niet al te veel over hun uiteindelijke keuze. Ik kan bijvoorbeeld in zijn algemeenheid milieu heel belangrijk vinden, maar als het beleid van de gemeente of de provincie mij als ondernemer erg hinderen, dan zal ik niet op GroenLinks stemmen.
Grote verschuivingen onder kiezers komen daarom alleen voor als er echt iets aan de hand is bij de kiezers. De onrust en ontevredenheid moet zeer duidelijk en van fundamentele aard zijn. Een implosie van de Euro of de EU, een internationaal conflict, grote interne onrust en terroristische dreigingen kunnen bijvoorbeeld dit soort aanstichters zijn.
3. drivers
Een heel scala van ontwikkelingen kunnen gedragingen van stemmer beïnvloeden. Ontevredenheid over de gezondheidszorg bij grote groepen mensen, hoge werkloosheid, de zwakke positie van ZZP’ers, ontevredenheid van ouderen in de samenleving, angst voor onveiligheid en internationale conflicten etc. De politieke partijen zijn erg behept met het beïnvloeden van de kiezers op dit soort thema’s. Verrassingen worden zoveel als mogelijke voorkomen, of er wordt op geanticipeerd.
4. magic moments
Er zijn in de recente geschiedenis een aantal van dit soort “magic moments” geweest. Momenten die men niet zag aankomen en die niet konden worden gestuurd. Niet door de bestaande politieke partijen en niet door de media. Het meest aansprekende voorbeeld hiervan en een werkelijke tsunami was de opkomst van Pim Fortuyn. In enkele maanden groeide hij uit tot de grootste partij in de peilingen, zelfs na een aantal interne strubbelingen en zelfs een wijziging van de lijst (Leefbaar naar LPF). Ik zou willen beargumenteren dat Geert Wilders een soortgelijke revolutie heeft laten zien, zij het niet in de vorm van een tsunami, maar één van de geleidelijkheid. Het resultaat is echter vergelijkbaar. Ook Geert Wilders staat al enkele maanden nummer 1 in vrijwel alle peilingen. Dit soort relatief nieuwe ontwikkelingen kunnen, gestuurd door omstandigheden, snel in aardverschuivingen veranderen. De bestaande politieke partijen en de media hebben er weinig invloed op.
“Magic moments” hoeven niet alleen in positieve zin te worden gezien. Ook het minder, minder, minder moment bij Geert Wilders was een moment waarop het leek dat de PVV voor langere tijd uitgeschakeld zou kunnen worden. Veel “kopstukken” van de PVV verlieten Geert Wilders en kiezers leken zich massaal af te wenden. De PvdA had een dergelijke negatief slow motion moment met het afbrokkelen van het imago van de partijleider Diederik Samsom met als voorlopig sluitstuk het uittreden van Kuzu en Ozturk. Job Cohen werd, al eerder dan Diederik Samsom nu, tot aftreden gedwongen.
5. peiling bureaus
Tot slot kan niet ontkend worden dat ook peilingbureaus een beslissende stem kunnen hebben in de verkiezingsuitslag. Ondanks hun onderlinge enorme verschillen, zijn ze richtinggevend en is het onmiskenbaar zo dat zowel partijen, individuele politici, de kiezers en de media ernstig rekening houden met de indicaties die peilingbureaus wekelijks afgeven.
Het gedrag van de kiezers op het moment dat ze besluiten of ze überhaupt gaan stemmen en vervolgens op welke partij, laten zich niet echt voorspellen. Naast de hierboven genoemde factoren maken de zwevende kiezers dikwijls het verschil.
Ik blijf nochtans overtuigd dat de PVV van Geert Wilders de aller grootste en belangrijkste partij van Nederland zal worden. Deze overtuiging is gebaseerd op mijn persoonlijke voorspelling van de toekomst en wat Nederland nog allemaal in positieve en in negatieve zin te wachten staat.
Het is te hopen dat ik er faliekant naast zit.
16 maart 2015 op 16:00
Het NL volk heeft al vele malen bewezen niet de goede keuzes te kunnen of te durven maken. Geïndoctrineerd door onderwijs, media en de regentenkliek van de gevestigde partijen ( of beter: de politiek correcte éénheidspartij met enkele vleugels die nauwelijks van elkaar verschillen )
Wellicht dat Wilders wat zal winnen, maar een echte aardverschuiving is ook nu niet te verwachten. Dat de huidige regeringskliek met zijn vele leugens, lastenverzwaringen en falen op haast alle terreinen, zelfs nu nog veel kiezers trekt, is te bizar voor woorden. Tel daarbij op hun drie gedogers, CDA en SP en de zaak is duidelijk.
Het NL volk wil blijkbaar horen dat “het weer goed gaat” en steekt liever de kop in het zand inzake EUSSR, islam en immigratie. De prijs zal ontstellend hoog zijn.
16 maart 2015 op 08:50
.
Er was er eens een soortement pias
die maandag op de TV iets wou vertellen
waarvan men wist dat het ‘n grote leugen was
dus ieder dacht: man krijg toch mooi de vellen !
.
maar gelukkig was er ook ‘n zekere Geert,
die ook niet op z’n mondje was gevallen,
dus iedere leugen werd deskundig gepareerd
tot groot plezier van iedereen en allen !
.
en zó werd ’t toch die dag ’n beetje feest
ondanks het feit dat er ’n oorlog woedde
waar heel het Volk steeds blind voor was geweest
daar ’t knap naïef was, dus geen rottigheid vermoedde !
.
maar op die dag…toen eindelijk alles werd gezegd
wat veel te lang onzegbaar was gebleven
kwam ’t door Geert (voor zo ver ’t nog kon) terecht en
zijn WIJ benieuwd wat we nu woensdag gaan beleven 😛
.
16 maart 2015 op 07:48
Ik heb dacht ik net een pareltje van een reactie geplaatst die onverklaarbaar verdwenen is. Ging er over dat de verwachtingen zo hoog zijn omdat de media en de honden dat in mooie grafieken spinnen met als enig doel dat de daardoor verblinde briesende stemmer denkt dat het er al zoveel zijn dat zijn stemmetje dan niets meer uitmaakt en dat ie dus niet gaat stemmen om vervolgens rustig bij de buis kan zitten gaan kijken naar de uitslag om vast te stellen dat de anderen ook niet gegaan zijn. Hallo mevrouw Schippers, denkt u niet dat dit een complot is?
16 maart 2015 op 02:01
Lachen!
De PVV wordt geheid de grootste in Flevoland, maar is op stemwijzer.nl NIET vertegenwoordigd.
Ik ga even Chris mailen. Ik ken hem goed en hij is lijsttrekker in Flevoland.
Kan mij voorstellen dat hij hiermee publicitair kan scoren.
16 maart 2015 op 01:29
Mijn stem gaat naar de PVV. Punt
16 maart 2015 op 01:28
Het laat zien hoe dynamiek bij verkiezingen een rol speelt en dat er écht iets moet gebeuren alvorens de PVV de aller – aller – grootste kan worden, hetgeen in mijn optiek onvermijdelijk is 🙂
Nu tevreden?!
16 maart 2015 op 00:50
Ik help het U hopen maar mijn ervaring met Kaaskoppen leert me dat ik over het algemeen gruwelijk wordt teleurgesteld wanneer ik ook maar een gram fiducie in ze stel. Wanneer ik aan kaaskoppen denk zie ik drommen schapen die visachtig uit hun ogen staren, dringend, schijtend en duwend om als eerste de slachtbank te betreden.
16 maart 2015 op 00:01
De pvv wordt de grootste… en dan?
15 maart 2015 op 23:55
Wat is het nut van dit artikel? Ongeduld duurt maar even, het is net als met Sinterklaas: nog een paar nachtjes slapen.
15 maart 2015 op 23:51
‘whishfull thinking’. Dit IS een Achterlijk land met Achterlijke mensen. Daar komt voorlopig mede door de leugens van de media geen einde aan. Wen er maar aan !
15 maart 2015 op 22:56
Mijn voorspelling: de Multiculturele Eenheidspartij Nederland behoudt haar meerderheid.