Ruim een jaar dat hij in de gevangenis verblijft hier 50 kilometer vandaan. Zo ongeveer elke twee weken ga ik hem en zijn collega bezoeken. Dat zijn altijd bijzondere ontmoetingen, fascinerende gesprekken, voedsel voor de ziel. Gisteren en eergisteren waren hele bijzondere dagen. Voor het eerst mocht hij er twee dagen 8 uur uit. Onder politie escorte weliswaar, maar na een jaar binnen gezeten te hebben mocht hij er eindelijk uit. Zijn echtgenote, twee jonge dochters (8 en 12) en zijn moeder waren hier bij ons aan het logeren, omdat ze in het buitenland wonen. Paarrijden, zwemmen, wandelen, barbeknoeien, omhelzen, lachen, foto’s maken, je even vrij voelen, jezelf zijn. Alles was vreemd voor hem.
Er is heel veel onrechtvaardigheid in de wereld. Ook hier. Middelmatigheid, domme pech, jaloezie, onnozeligheid, politieke intriges, verkiezingen. Er staat soms veel op het spel en dikwijls worden de waarheid en de feiten onttrokken aan het oog van de argeloze burger.
Ze waren met zijn drieën, drie jonge succesvolle Argentijnse jongelui, alle drie met mooie diploma’s op zak (ingenieur en MBA’s van Harvard, Columbia en Kellogs). Ze werkten o.a. voor Siemens en McKinsey in Duitsland en kwamen elkaar toevallig tegen in München waar zij alle drie woonden en werkten, elk met een startend jong gezin. Teruggaan naar Argentinië was geen optie. Het land lijkt sinds Peron in een permanent negatieve spiraal verwikkeld, afgewisseld met soms enkele jaartjes van bloei, gevolgd door telkens weer een crisis die de eerdere crisissen doen verbleken in heftigheid. Voor mensen die verwend zijn met dit klimaat en deze leef cultuur is in Duitsland blijven voor langere tijd, dikwijls geen keuze. De oplossing werd gevonden door naar Uruguay te verhuizen. Uruguay is een geschikt land voor jonge gezinnen met opgroeiende kinderen, en bovendien op 20 minuten vliegen van Buenos Aires. De eerste zaak die de drie deden was het kopen en herstructureren van Parmalat Uruguay. Het zuivelbedrijf was door het moederbedrijf diep in de schulden gestoken en werd vervolgens losgelaten toen het moederbedrijf met 14 miljard euro schuld ten onder ging. Het Uruguayaanse bedrijf werd succesvol geherstructureerd, weer levensvatbaar, en na een paar jaar met winst over gedaan aan een ander internationaal bedrijf. Het werd een case study voor Harvard Business School.
De volgende zaak werd de nationale luchtvaartmaatschappij. Het bedrijf had nog 4 oude vliegtuigen en van elke US$ die zij omzette was 50% verlies. In haar 80 jarige bestaan had de nationale luchtvaartmaatschappij nog nooit een gulden verdiend. Na rijp beraad en vele onderhandelingen met de regering werd 75% van de aandelen van het bedrijf overgenomen. Er kwam een agressief groeimodel voor het luchtvaartbedrijf. Kort gezegd moest het een low-budget airline worden, die regionaal opereerde. In enkele transacties werden 13 splinter nieuwe Bombardier jets gekocht – en gefinancierd. De lijn Montevideo Madrid werd gesloten. De drie wekelijkse vluchten naar Madrid werden vooral bevolkt door familie en kennissen van de medewerkers, die vrijwel gratis op en neer vlogen, plus een heel koor aan ambtenaren en politici. Spanje is voor de mensen hier het moederland: een groot deel van de mensen hier zijn kinderen en (achter-)kleinkinderen van Spaanse immigranten. Je kon met die pleziervluchten naar Madrid echter nooit een cent verdienen.
Na vijf jaar was het passagiersaantal gestegen van 400.000 naar bijna 2 miljoen, de omzet gegroeid van USD 50 naar USD 200 miljoen. Het bedrijf kreeg de prijs voor de beste luchtvaartmaatschappij van Latijns Amerika. Het operationele verlies was teruggebracht van 50% naar 6%, maar in 5 jaar was er vooralsnog niets verdiend. Er was een Canadees bedrijf binnengebracht als aandeelhouder, waarmee gedeeltelijk de verliezen van de eerst jaren werden gefinancierd. De brandstofkosten in verhouding tot de buurlanden Brazilië en Argentinië waren evenwel 20 respectievelijk 40% hoger. De staatsoliemaatschappij en de regering hadden er geen oren naar om de prijs voor brandstof te verlagen. Voor het overige waren de lokale kosten, met name salariskosten, vanwege een overgewaardeerde lokale munt niet concurrerend meer voor een bedrijf dat factureert in USD en een groot deel van haar kosten in lokale valuta heeft.
Het succesvolle trio werd gedwongen door de regering afstand te nemen van haar pakket aandelen. Een exit werd onderhandeld, aandeelhouders geïnformeerd, de gebruikelijke schadeloosstellingen gegarandeerd, en een verhuizing naar Miami voorbereid.
Anderhalf jaar later werden ze op 22 december 2013 in voorlopige hechtenis genomen, nadat ze op voorspraak van hun advocaat terug naar Uruguay waren gekomen om een getuigenverklaring af te leggen in de strafzaak die door de oppositie partij was aangespannen. De hoofdbeschuldiging was dat ze gedurende de jaren dat zij het bedrijf runden het bedrijf zouden hebben leeggeroofd en fraude hadden gepleegd met de verslaglegging. En dat, ondanks dat ze in de jaren daarvoor USD 40 miljoen vermogen hadden ingebracht, het bedrijf permanent werd geauditeerd door KPMG, en verschillende commissarissen – en ook de overheid permanent hadden meegekeken en getekend. Het leek een beetje op het beroven van de bank waarvoor je zelf het geld had meegebracht. Federico Fellini.
De tekst van de aanklacht tegen hen, begint met de volgende regel: “ zich in Duitsland organiseerde als een groep georganiseerde misdadigers, ten einde schade te berokkenen aan het land Uruguay en haar bevolking……….. “.
Wij zijn een jaar verder en het onderzoek is nog steeds in “volle gang”. Niets heeft dat onderzoek tot dusver opgeleverd. Alle 50 getuigen die zijn gehoord hebben onder ede verklaard dat er absoluut niets strafbaars heeft plaats gevonden. Dat op zich is gek, want het voldoet helemaal niet aan het algemene verwachtingspatroon. Als met name buitenlanders vijf jaar een grote business runnen in een Zuid Amerikaans land en er gebeurt absoluut niets onoorbaars dan is dat even schrikken. Ministers, de president, bankiers, accountants, commissarissen, personeelsleden, managers, investeerders: iedereen heeft verklaringen afgegeven die hun onschuld aantonen, en toch zitten ze nog vast. De zaak lag politiek gevoelig. De zaak had in potentie de partij die nu al weer 10 jaar de regering vormt in verlegenheid kunnen brengen en voor de oppositie was het de enige zilveren kogel die men had.
De oplossing bleek te zijn de veronderstelde daders in de gevangenis te zetten. Voor de ogen van het grote publiek zijn of worden de daders zo gestraft. Ze zitten immers vast. Op grond waarvan, of onder welke wettelijke rechtsbescherming, dat is voor de meeste mensen irrelevant. In Uruguay zit 65% van alle gevangenen in strafinrichtingen zonder proces: voorlopige hechtenis. Dikwijls komt het nooit tot een vonnis. Deze ernstige tekortkoming is herhaaldelijk aangekaart bij internationale instanties, zoals de VN, de OAS en Amnesty. Het heeft geleid tot de erkenning door Uruguay dat er op dit vlak veel te verbeteren was en inmiddels is er een nieuw wetboek van strafrecht goedgekeurd door het parlement. Dat nieuwe wetboek zal naar verwachting ergens in 2017 ingaan. Dat duurt dus nog even.
Op 1 maart dit jaar treedt de nieuw gekozen president in functie. Een nieuwe regering neemt het dan over. Deze nieuwe regering bestaat vooral uit mensen die ook de regering vormden toen de nationale luchtvaartmaatschappij door mijn vrienden werd overgenomen. Zelfs de oude president komt dan terug.
Het stemt me hoopvol.
Ik zal mij voorzichtig uitdrukken en dan stel ik vast dat buitenlanders het luchtvaartbedrijf weer op de kaart hebben gezet en winstgevend hebben gemaakt.
“Het operationele verlies was teruggebracht van 50% naar 6%, maar in 5 jaar was er vooralsnog niets verdiend.”
Als ik het goed begrijp is het bedrijf dus nooit winstgevend geworden. Alleen is het verlies sterk teruggebracht.
j.c.th.kohler@online.nl
Je kan zeggen: pijnlijk. Maar meer nog: wat voel ik een woede.
In Uruguay zit 65% van alle gevangenen in strafinrichtingen zonder proces
.
Lijkt me geen land waar je zou willen wonen, laat staan een bedrijf zou willen bezitten.
“De staatsoliemaatschappij en de regering hadden er geen oren naar om de prijs voor brandstof [20%-40% hoger dan in de buurlanden] te verlagen.”
.
De staat werkt niet mee om het voorzichtig te zeggen, maar gooit je wel in het gevang als het zo uitkomt. Waren deze ondernemers misschien té netjes?
Rijk worden. Neem de laatste 20 jaar. Rusland werd er wereld beroemd door. De Ukraine als hekkensluiter. En vergeet het nieuwe zuid Afrika niet. Veel nieuwe rijke mensen kregen hun eerste miljoen zoals anderen een ijsje krijgen. Lees hun wiki . Zeker weten alles, biljoenen, eerlijk verkregen in record tijd. Blauwe brieven, uw hinderpaal, bestond voor hun niet. Khodorkovsky kreeg er èèn en werd gelijk heilig verklaard. Een land uitkiezen om oligarch te worden is nieuw. Een eerste eis dan is tweede viool spelen. Met andere woorden, financieren op afstand. Van wie vraagt kennis, veel, van kast geraamtes. Dan, met gezond verstand en blik op oneindig is succes mogelijk. Als er niet voldaan word aan deze eisen loop je kans een mislukte oligarch te worden. De wereld loop er vol van.
De wereld is gék geworden.
Wat recht is wordt krom genoemd en krom wordt recht gepraat.
Jan v. E.